Bộ Xây dựng vừa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ về chủ trương đầu tư mở rộng tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông theo quy hoạch 6 làn xe. Hiện nay, hơn 1.100 km đường cao tốc đang được đầu tư theo quy mô 4 làn xe hạn chế. Nếu mở rộng lên 6 làn xe, tốc độ khai thác có thể tăng lên 120km/h, giúp nâng cao hiệu quả kinh tế – xã hội và đảm bảo an toàn giao thông.
Mở rộng cao tốc để đáp ứng nhu cầu phát triển
Theo quy hoạch, cao tốc Bắc – Nam phía Đông kéo dài từ cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) đến TP. Cà Mau với tổng chiều dài khoảng 2.055 km, chiếm 22% mạng lưới cao tốc quốc gia, quy mô từ 6 đến 12 làn xe. Hiện đã đưa vào khai thác 1.206 km và đang thi công 834 km.
- Giai đoạn 2017 – 2020: 654 km đã hoàn thành với quy mô 2 – 6 làn xe. Đang tiếp tục mở rộng đoạn Cao Bồ – Mai Sơn từ 4 lên 6 làn xe và đoạn Cam Lộ – La Sơn từ 2 lên 4 làn xe, dự kiến hoàn thành năm 2026.
- Giai đoạn 2021 – 2025: 721 km đang thi công với quy mô 4 làn xe hạn chế.
Theo chủ trương đầu tư của Quốc hội, toàn bộ tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông sẽ hoàn thành vào năm 2025, với khoảng 1.178 km có quy mô 4 làn xe hạn chế.
Bộ Xây dựng cho rằng, trong bối cảnh kinh tế – xã hội đang có những thay đổi lớn, nhu cầu vận tải dự báo sẽ tăng nhanh, đặc biệt với mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025 và hướng đến tăng trưởng 2 con số giai đoạn 2026 – 2030. Vì vậy, việc mở rộng tuyến cao tốc này là cần thiết để nâng cao năng lực khai thác và đảm bảo an toàn giao thông.
Giải quyết bất cập về an toàn giao thông
Thực tế cho thấy, các tuyến cao tốc 4 làn xe hạn chế, không có làn dừng khẩn cấp liên tục đã phát sinh nhiều bất cập. Theo Bộ Công an, khi xảy ra sự cố hoặc tai nạn giao thông, lực lượng chức năng khó tiếp cận để xử lý kịp thời, dễ dẫn đến tai nạn liên hoàn và ùn tắc kéo dài. Do đó, cần xây dựng lộ trình nâng cấp để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn đường cao tốc.
Hiện tại, các tuyến cao tốc đang khai thác với tốc độ 90km/h. Nếu mở rộng theo đề xuất, tốc độ có thể tăng lên 120km/h, giúp tiết kiệm thời gian di chuyển và chi phí vận hành.
Dự kiến khởi công trong quý IV/2025
Bộ Xây dựng đánh giá phương án mở rộng cao tốc Bắc – Nam lên 6 làn xe là tối ưu so với việc hoàn chỉnh 4 làn xe. Trước mắt, Bộ đề xuất mở rộng đoạn Hà Nội – TP.HCM, dài khoảng 1.144 km, với tổng mức đầu tư sơ bộ 152.135 tỷ đồng.
Những đoạn chưa được nghiên cứu mở rộng như Mỹ Thuận – Cần Thơ – Cà Mau (149 km) sẽ được triển khai thành dự án riêng do điều kiện thi công phức tạp và nguồn vật liệu còn thiếu.
Việc đầu tư mở rộng ngay từ bây giờ giúp tận dụng mặt bằng sẵn có, phương tiện và nhân lực đang thi công, tránh khó khăn khi lưu lượng giao thông tăng cao trong tương lai. Tuy nhiên, thi công trong khi vẫn khai thác có thể gây ảnh hưởng cục bộ và gặp phản ứng từ dư luận.
Do mở rộng quy mô lên 6 làn xe sẽ vượt tổng mức đầu tư hiện tại, cần phải điều chỉnh chủ trương và trình Quốc hội phê duyệt. Bộ Xây dựng kiến nghị áp dụng cơ chế đặc thù như:
- Chỉ định thầu đối với các đơn vị đã tham gia thi công trước đây.
- Không cần cấp phép khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường.
- Triển khai đồng thời lập dự án, thiết kế kỹ thuật, dự toán và đấu thầu.
Tiến độ thực hiện
- Tháng 4/2025: Báo cáo Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư.
- Tháng 6/2025: Trình Quốc hội phê duyệt.
- Quý IV/2025: Khởi công dự án.
- Giai đoạn 2025 – 2027: Giải ngân khoảng 23.000 – 35.000 tỷ đồng trong năm 2025, phần còn lại giải ngân từ 2026 – 2027.
Với kế hoạch này, việc mở rộng cao tốc Bắc – Nam lên 6 làn xe sẽ giúp nâng cao hiệu suất khai thác, đảm bảo an toàn giao thông và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn tới.
Nguồn: Báo Quân đội nhân dân